“Ook binnen 1CMICO is het belangrijk te beseffen wat ons werk in ultimo van ons vraagt, zodat we ons daar op kunnen voorbereiden. En minstens zo belangrijk, dat we er voor elkaar zijn, altijd.” Met die woorden heeft overste Segers, commandant van 1CMICO, vanmiddag het Draaginsigne Gewonden uitgereikt aan opperwachtmeester Dayrohn Wiesken. Dayrohn is drager van het Kruis van Verdienste, en lid van onze vereniging
Wij plaatsen hieronder de gehele speech die de commandant vanmiddag hield. Het tweede deel van de speech bestaat uit het verslag dat de opperwachtmeester destijds zelf schreef, van de gebeurtenissen van 12 januari 2008. De daden waarvoor hij is onderscheiden met het Kruis van Verdienste. En de ervaring waarbij hij ernstig psychisch geraakt is.
Daden laten leven.
— Speech 29 augustus 2022. Uitreiking Draaginsigne Gewondenkruis aan OWMR Wiesken —
Plaats rust,
Opperwachtmeester Dayrohn Wiesken,
Verzoek uit te treden en naast mij plaats te nemen.
Collega’s van 1CMICo, geachte gasten,
Hartelijk welkom op deze bijzondere ceremonie die in het teken staat van de uitreiking van het Draaginsigne Gewondenkruis aan opperwachtmeester Wiesken.
Vorige week hebben Dayrohn en ik de ceremonie doorgenomen en in het bijzonder de gastenlijst.
De wijze waarop Dayrohn zijn dankbaarheid toonde ten aanzien van de vandaag aanwezige gasten, heeft diepe indruk op mij gemaakt.
Voor mij een duidelijk teken dat het mensen zijn die een verschil in je leven kunnen maken,
Mensen die bereid zijn een stapje harder te zetten,
Niet om er zelf beter van te worden, maar uit kameraadschap of zingeving.
Ik heet graag in het bijzonder welkom:
Overste Stefan; de MGGZ behandelaar van Dayrohn van de afgelopen 12 jaar;
In dat licht, helaas niet aanwezig, maar we willen hem wel graag benoemen omdat hij een heel belangrijk persoon voor Dayrohn is: de majoor Saton, hij droeg zorg voor de eerste opvang, was aanwezig bij de hot debriefings en maakte het mede mogelijk dat Dayrohn dagelijks Marc mocht bezoeken.
Majoor Gerben; de BMW’er in Afghanistan en steun en toeverlaat in de afgelopen jaren voor Dayrohn.
Adjudant Henny; heeft geholpen bij het complexe proces van het indienen van de aanvraag
Dhr Luuk, jullie hebben duidelijk een bijzondere band, u bent mede slachtoffer van het tragische incident
Overste Frans Erkelens, voorzitter Vereniging Dragers Militaire Dapperheidsonderscheidingen (VDMD), hartelijk welkom.
En in het bijzonder: Ray en Junny, jarenlang bevriend vanuit de Antilliaanse Militie.
En van harte welkom Alexson, namens de vriendengroep.
Geweldig dat u erbij bent, Dayrohn is u zeer dankbaar.
Voordat ik over ga tot het daadwerkelijk uitreiken van het Insigne, licht ik eerst kort toe wat het Draaginsigne Gewonden eigenlijk is.
Daarna heeft Dayrohn mij gevraagd zijn verslag van de gebeurtenissen in de nacht van 12 jan 2008 voor te lezen.
———————-RUST——————-
Op 11 oktober 1990 is bij Ministerieel besluit het Draaginsigne Gewonden (DIG) ingesteld om respect te betonen aan alle (gewezen) militairen en vaarplichtige zeelieden die lichamelijk en/of psychisch verwond zijn als gevolg van hun plichtsvervulling onder oorlogsomstandigheden. In 2017 is dit Besluit aangepast en herzien tot wat we nu nog voeren.
Het huidige Draaginsigne Gewonden is kruisvormig en heeft een zilveren kleur. Op de horizontale balk staat de spreuk ‘VULNERATUS NEC VICTUS’, wat betekent: Gewond maar niet verslagen; Diagonaal aan het kruis ontspringen ‘vier leeuwen op blok’ uitbeeldend de stoktoppen van de vaandels en standaarden van de krijgsmacht.
Bij de uitreiking van het draaginsigne ontvangt de gedecoreerde tevens een oorkonde en een verkleinde versie in de vorm van een reversspeld.
Met het uitreiken van het draaginsigne wordt aan u, opperwachtmeester Wiesken, toegekend:
Dat u onder oorlogsomstandigheden of daarmee overeenkomende situaties het Koninkrijk der Nederlanden heeft gediend;
En gedurende het vervullen van uw plicht direct betrokken bent geweest bij gevechtshandeling die mede tegen u zijn gericht persoon;
En dat u herhaaldelijk of langdurig in persoon, anders dan het enkel vernemen, horen zeggen of zien, bent blootgesteld aan de directe afschuwwekkende gevolgen van oorlogsgeweld;
En dat U als gevolg daarvan ernstig psychisch letsel heeft opgelopen.
We hebben samen gesproken over vandaag, en ik vind het heel mooi dat ik jouw persoonlijke verhaal mag voorlezen ten overstaan van jouw dierbare gasten en de eenheid. Door jouw verhaal te blijven delen, zowel binnen als buiten defensie draag jij bij aan de bewustwording van PTSS en de gevolgen hiervan.
Hoewel ons optreden in Afghanistan in ons collectieve geheugen zit, is het voor een groot gedeelte van de nieuwe generatie geen bekend terrein.
Ik ben blij dat jij hier op jouw manier aandacht voor vraagt. Ook binnen 1CMICO is het belangrijk te beseffen wat ons werk in ultimo van ons vraagt, zodat we ons daar op kunnen voorbereiden,
En minstens zo belangrijk, dat we er voor elkaar zijn, altijd.
VERSLAG VAN 12 JANUARI 2008
Ik, wmr Wiesken, was op wacht samen met een ANA collega op de OMLT-post op Qala D1144.
De ANA collega was een PKM schutter.
De bravopost zat 20m van ons verwijderd op hetzelfde dak.
Het dak was gescheiden door middel van een gleuf van 1 a 1,5m
Tussen de OMLT-post en bravopost zat een heel laag muurtje +- 30 a 40 cm hoog.
De PKM-schutter lag achter de dekking van het lage muurtje met waarneming naar het noorden.
Ik stond naast de PKM-schutter onder dekking van de hoge muur ook waar te nemen naar het noorden.
Op ditzelfde moment zaten 2 man van de Bravoploeg op hun post.
Iemand van de Bravo vroeg waar de Bravogroep zich bevond.
Ik heb beantwoord dat ze aan de andere kant zaten en er kwam als hij recht door liep.
Hij heeft zijn collega’s op de post geroepen dat hij er aan kwam en om te weten waren ze zaten en hij is in hun richting gegaan.
Toen hij bij de groep was kwam er een vierde man van de bravogroep het dak op.
Ik zei tegen hem “hee aflossing”, maar hij zei dat hij versterking was, omdat de beveiliging was opgevoerd i.v.m. ontvangen ICOM-chat en dat de Taliban een qala zou hebben omsingeld en wilden die gaan aanvallen.
Toen zei ik dat zijn collega’s ongeveer 20 m van ons vandaan zaten, heb ik hem aangewezen waar de opening zat tussen de 2 posten, en heeft hij ook zijn collega’s geroepen en is naar de post gegaan.
1min later kwam er een 5e persoon het dak op en vroeg “Bravo?” ik antwoorde “nee OMLT! Bravo zit 20m verderop”, hij liep naar mij toe en vroeg om bijzonderheden.
Ik antwoorde “we hebben ICOM-chat gehad” maar hij onderbrak me en zei dat hij dit wist en daarom het dak was opgegaan.
Ik heb hem verdere bijzonderheden gegeven over de mensen op de Bravopost en dat ik 1 maal ANA bij me had.
Omdat er eerder in de nacht 25mm schoten waren heb ik hem aangewezen waar ze stonden en welke richting ze op vuurden.
Ook heb ik hem aangewezen waar het gat zat tussen de posten en verteld hoe hij bij z’n groep kon komen.
Hij zei “ok” en begon in de richting van zijn groep te lopen maar werd tijdens zijn eerste stap al getroffen vanuit noordoost en werd geraakt op kniehoogte door beide benen.
Het projectiel wat hem heeft geraakt was een tracer met de kleur geel-oranje en een knetterend geluid.
Ik heb duidelijk gezien dat hij in zijn knie was geraakt en dat hij door z’n onderstel zakte.
Ik hoorde zijn botten breken toen hij viel.
Toen heb ik hem onmiddellijk vastgepakt bij zijn linkermouw, maar hij gleed uit mijn handen door de val.
Hij viel op een rare manier naar achteren hij draaide om zijn as en viel op dat moment in het open deel tussen twee schoorstenen van de Qala in.
Hij begon te schreeuwen van de pijn en heb ik alarm geschreeuwd 3x achter elkaar en geschreeuwd dat het een sniper was en ook geschreeuwd dat er een gewonde was.
Precies op dat moment gingen er 2 tracers over hem heen en de Bravogroep schreeuwde ook alarm.
De PKM-schutter probeerde op te staan om het vuur te beantwoorden maar heb hem met m’n rechtervoet tegengehouden want anders stond hij ook in de lege plek op het dak en schreeuwde naar hem “stay down stay down, sniper!” en hij bleef liggen.
Toen probeerde de gewonde op te staan maar doordat hij door beide knieën was geraakt kon hij niet opstaan.
Ik schreeuwde naar hem “blijf laag” en heb nog een keer alarm geschreeuwd.
Hij schreeuwde “shit, ik ben geraakt” en bleef proberen op te staan maar ik zei dat hij laag moest blijven en dat er een sniper was.
Ook schreeuwde ik naar de Bravopost dat ze laag moesten blijven.
De gewonde zei tegen mij “ga niet weg” en ik antwoorde “ik laat je niet alleen maar blijf laag”.
De gewonde zat schuin omhoog ondersteund op een van zijn ellenbogen en zei “OK” en ging op zijn rug liggen. Op hetzelfde moment dat de gewonde ging liggen scheerde er een tracer langs zijn hals, en kon ik zien dat de schutter gericht aan het schieten was.
Mijn ANA-collega probeerde nog een keer op te staan en heb weer naar hem geschreeuwd “stay down, stay down”. Toen werd er gevuurd op de Bravopost met dezelfde soort tracer – te herkennen aan het geluid en kleur.
Door het licht van de tracers zag ik het bloed uit de wonden van de gewonde spuiten, dit was voor mij een indicatie dat zijn slagaders waren geraakt.
Ik heb m’n wapen achter mij op de grond geplaatst en heb nog een keer tegen mijn ANA-collega gezegd stay down en geroepen naar de Bravopost dat ze laag moesten blijven.
Omdat er geen reactie kwam van de mensen beneden heb ik de RT9100 gepakt en melding gemaakt:
“Romeo hier Uniform, éénmaal gewonde op de post en verzoek om gewondenafvoer ASAP.”
Ik liet de portofoon vallen en deed een poging om naar de gewonde toe te kruipen.
Precies op dat moment dat ik me wil verplaatsten vanaf achter de muur richting het slachtoffer vlogen er twee projectielen voor me en boven me langs.
Ik had geen waarneming maar voelde wel de druk en hoorde het geluid langs me gaan.
Ik heb dekking gezocht achter de muur en dacht bij mezelf: ‘Ik moet de gewonde van het dak af zien te krijgen’.
Ik zag dat de gewonde weer probeerde op te staan en er werd weer op hem geschoten.
Ik kroop richting zijn voeten die het dichtste bij me lagen. Bij hem aangekomen lag hij nog op zijn rug en zag dat één van zijn voeten 180 graden was gedraaid ten opzichte van de rest van zijn lichaam.
De ander voet stond ook in een abnormale positie.
Ik wou hem via zijn benen wegtrekken maar door de verwonding en stand van zijn benen ben ik naar zijn hoofd gekropen.
Toen ik richting zijn hoofd kroop stak hij z’n hand uit en die heb ik vastgepakt. De mensen vanuit de Bravopost schreeuwden wie er was geraakt en ik vroeg aan de gewonde: “Wie ben je?”. Hij antwoorde: “Kuilen!”, en dat schreeuwde ik richting de Bravopost, de Bravopost schreeuwde “Van Kuilen, shit” en deden ook een poging om naar ons toe te komen maar ze werden direct viermaal beschoten en ik schreeuwde tegen hen “blijf laag, ik heb hem”.
De gewonde zei: “Hou me vast.” En ik zei “Hou mij ook vast.”
Hij pakte me met beide handen vast op mijn rug, ik zat op handen en knieën boven hem met zijn gezicht ter hoogte van mijn borst. Ik begon hem naar achteren te slepen op dat moment schoot er een tracer tussen onze gezichten door en voelde mijn mond en neus naar rechts bewegen en dacht dat ik geraakt was. Ik heb de gewonde los gelaten en voelde aan mijn gezicht maar ik was niet geraakt.
Hij gleed weg en reageerde niet meer omdat hij buiten bewustzijn was, en er vlogen nog projectielen langs zijn been, zijn middel, boven mijn hoofd en langs mijn rug.
Ik bleef proberen om hem achter de muur te trekken maar ik had weerstand en zag dat de gewonde zijn benen in een T vorm naar buiten stonden en achter de schoorstenen bleven hangen.
Ik kroop naar zijn voeten en heb de benen bij elkaar gedrukt.
Toen ik met zijn voeten bezig was spoot er door de slagaderlijke bloeding bloed in m’n gezicht en over mijn kleding.
De gewonde kwam bij doordat ik zijn benen bij elkaar deed en dit hem veel pijn bezorgde.
Ik heb hem tot achter het muurtje gesleept en de majoor schreeuwde naar me of ik geraakt was maar ik antwoorde: “nee, iemand van Bravo, ik heb gewondenafvoer nodig.
De majoor riep naar de wachtmeester om zijn spullen klaar te leggen voor gewonde behandeling. De gewonde verloor weer zijn bewustzijn.
De sergeant-majoor B. kwam samen met de ritmeester G. het dak op gekropen en vroegen mij waar de gewonde was geraakt.
Ik antwoorde: “In zijn benen, houdt daar rekening mee.”
We werden nog steeds bevuurd maar de tracers gingen over ons heen. Ik keek of de ANA collega nog op zijn positie lag en schreeuwde nogmaals “stay down!”.
Ritmeester G. zei tegen majoor M. die beneden stond dat de gewonde van het dak af moest.
Samen met de sergeant-majoor B. en ritmeester G heb ik de gewonde naar de rand van het dak gesleept. De gewonde schreeuwde dat we hem niet meer moesten verslepen omdat hij veel pijn had.
De gewonde pakte me vast en zei tegen mij: “Mijn benen liggen eraf!” Maar ik zei tegen hem: “Nee, je benen zijn er nog, en jij bent er nog, maar je moet van het dak af.”
De gewonde zei dat als ik nog een keer aan zijn voeten zou zitten, hij me verrot zou slaan maar ik zei: “Je moet het dak af.”
Ik keek over de rand van het dak en vroeg aan wachtmeester M. hoe hij wilde dat de gewonde van het dak af moest? Met zijn hoofd eerst of eerst met zijn benen?
Wachtmeester M. vroeg hoe de benen eraan toe waren en ik zei: “Niet goed, ze hangen.”
Wachtmeester M. zei: “Laat eerst de voeten zakken.” We draaiden de gewonde zo dat de benen eerst gingen. Hierbij schreeuwde de gewonde van de pijn en herhaalde: “Ik sla je helemaal verrot als je dat nog een keer doet!”
Ik antwoorde: “Dat is goed, als je beneden bent.”
De gewonde zei: “Afgesproken” en verloor weer zijn bewustzijn.
Zijn benen waren tot over zijn knieën over de dakrand en de majoor zei dat we hebben konden laten zakken.
Ik zag dat de sergeant-majoor B. een van zijn benen aan het afkloppen was en ik keek ook naar het been op mijn kant en de broekspijpen waren nog aan het smeulen.
Ik heb het ook op dezelfde manier als de sergeant-majoor afgeklopt. Ik riep dat ze niet aan de benen moesten trekken, omdat ze er bijna af waren. Wachtmeester M. zei dat hij het zag en dat we hem konden laten zakken.
Toen de gewonde naar beneden was gelaten, voelde ik aan m’n gezicht en vroeg de majoor of ik aan m’n gezicht was geraakt.
Ik voelde dat mijn handschoenen nat waren en zag door het licht van beneden dat er bloed aan zat maar ik voelde geen verwonding.
Ik realiseerde dat het het bloed was van de gewonde.
Ik kroop naar de muur en zei tegen de majoor dat ik en mijn ANA-collega in orde waren en zag dat ze beneden de gewonde al aan het behandelen waren.
Dit was de laatste keer dat ik de gewonde heb gezien en kroop terug richting mijn wapen en mijn post naar de PKM-schutter.
Dit is mijn verhaal hoe ik het heb meegemaakt en ik heb geprobeerd dit zo goed mogelijk te verwoorden.
Wachtmeester D.X.M. Wiesken
OMLT 43 BVE.
—- [Uitreiken kruis] —-
Opper terug intreden,
Paradecommandant, u kan het geheel afmelden.
Recente reacties